CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ
Giá của một tài sản tài chính không hình thành một cách ngẫu nhiên.
Nó là kết quả của sự tương tác phức hợp giữa dòng tiền, kỳ vọng, thông tin và hành vi của các chủ thể trong hệ thống thị trường.
Trong mọi phân khúc thị trường — từ ngoại hối, cổ phiếu, hàng hóa đến các sản phẩm phái sinh — giá luôn vận động theo những cơ chế kinh tế cốt lõi.
Nhận diện đúng các yếu tố tác động đến giá là điều kiện cần thiết để hiểu bối cảnh thị trường, đánh giá xu hướng và lý giải động lực vận động của từng loại tài sản.
Các yếu tố chung ảnh hưởng đến giá trong mọi thị trường
Mặc dù mỗi loại tài sản có đặc điểm riêng, tất cả đều chịu tác động của bốn nhóm yếu tố mang tính nền tảng sau:
Chính sách tiền tệ (Monetary Policy)
Đây là yếu tố có ảnh hưởng sâu rộng nhất.
Những thay đổi từ ngân hàng trung ương, đặc biệt là FED, ECB, BOJ, tác động trực tiếp đến:
-
Lãi suất
-
Chi phí vốn
-
Thanh khoản trong nền kinh tế
-
Kỳ vọng tăng trưởng
Khi lãi suất tăng → chi phí vốn tăng → dòng tiền thận trọng → tài sản rủi ro giảm giá.
Khi lãi suất giảm → thanh khoản mở rộng → dòng tiền tìm kiếm lợi suất → giá tài sản tăng.
Thanh khoản (Liquidity) và mức độ chấp nhận rủi ro (Risk Sentiment)
Thanh khoản là “nhiên liệu” của thị trường.
Khi thanh khoản dồi dào, giá tài sản dễ mở rộng xu hướng.
Khi thanh khoản thu hẹp, giá dễ bị bóp nghẹt và biến động mạnh.
Risk Sentiment biểu hiện qua hai trạng thái:
-
Risk-On: dòng tiền vào cổ phiếu, hàng hóa, crypto
-
Risk-Off: dòng tiền vào USD, trái phiếu, vàng, CHF, JPY
Sự dịch chuyển này tác động trực tiếp tới biến động giá.
Cung – cầu thị trường (Market Supply & Demand)
Mọi thị trường đều vận hành theo nguyên lý cung – cầu, nhưng bản chất mỗi thị trường khác nhau:
-
Forex: cung cầu tiền tệ chịu ảnh hưởng từ dòng vốn đầu tư và thương mại.
-
Cổ phiếu: cung cầu phụ thuộc kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp.
-
Hàng hóa: phản ánh nhu cầu vật chất và chu kỳ sản xuất.
-
Crypto: phụ thuộc niềm tin và dòng tiền đầu cơ.
Sự mất cân bằng cung – cầu là động lực trực tiếp khiến giá di chuyển.
Tâm lý thị trường & thông tin (Market Sentiment & Information Flow)
Giá phản ánh kỳ vọng trước khi phản ánh dữ liệu thực tế.
Tin tức kinh tế, sự kiện địa chính trị, phát biểu của quan chức ngân hàng trung ương… có thể ảnh hưởng mạnh tới giá trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, tác động bền vững chỉ xuất hiện khi thông tin đó dẫn đến thay đổi trong kỳ vọng dòng tiền hoặc lãi suất.
Các yếu tố đặc thù theo từng loại thị trường
Mỗi loại tài sản phản ứng mạnh với một số yếu tố chuyên biệt:
Thị trường ngoại hối (Forex)
-
Chênh lệch lãi suất giữa các quốc gia
-
Dòng vốn thương mại và đầu tư
-
Chính sách tiền tệ của từng ngân hàng trung ương
-
Sức mạnh của đồng USD
Thị trường cổ phiếu & chỉ số (Equity & Index CFDs)
-
Lợi nhuận doanh nghiệp
-
Kỳ vọng tăng trưởng kinh tế
-
Chu kỳ kinh tế (expansion – recession)
-
Tâm lý risk-on / risk-off
Thị trường hàng hóa (Commodities – bao gồm vàng, dầu, kim loại)
-
Cung cầu vật chất
-
Mùa vụ sản xuất
-
USD Index
-
Lợi suất trái phiếu Mỹ
-
Dòng tiền của các quỹ ETF chuyên biệt
Thị trường hàng hóa (Commodities – bao gồm vàng, dầu, kim loại)
- Thanh khoản toàn cầu
-
Dòng tiền đầu cơ
-
Chính sách pháp lý
-
Tâm lý thị trường
Đây là thị trường nhạy cảm nhất với dòng tiền rủi ro.
KẾT LUẬN
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trong thị trường tài chính có thể được nhìn nhận theo hai tầng:
Tầng nền tảng: chính sách tiền tệ, thanh khoản, cung – cầu, tâm lý rủi ro
Tầng đặc thù: các biến số riêng của từng loại tài sản
Dù phương pháp giao dịch hay phong cách phân tích khác nhau, việc hiểu đúng cơ chế hình thành giá giúp người tham gia thị trường đánh giá bối cảnh chính xác hơn, nhận thức rõ vai trò của dòng tiền trong sự vận động của giá, và xây dựng tư duy giao dịch mang tính hệ thống.
Đây là nền tảng quan trọng mà bất kỳ nhà giao dịch nào khi tham gia thị trường tài chính cũng cần nắm rõ, nhằm đánh giá đúng bối cảnh, nhận diện cơ hội và nhận biết các rủi ro có thể phát sinh trong từng giai đoạn giao dịch.